Eksponat marca 2014 - Ręczny karabin maszynowy Diektiariowa (rkm D)

 

Ręczny karabin maszynowy Diektiariowa (rkm D)
(Zakłady Metalowe „Łucznik  w Radomiu, 1958 r.)

 

W przełomowym dla losów II w. św. roku 1943 Rosjanie opracowali nabój pośredni kal. 7,62 mm wz. 1943. Zdolność rażenia i skupienie amunicji nowego typu na dystansie 800 m (wystarczającego jeżeli chodzi o zasięg ręcznych karabinów maszynowych) skutkowały opracowaniem i wdrożeniem do produkcji seryjnej, oprócz karabinu i karabinka, także ręcznego karabinu maszynowego. Spośród kilku projektów wybrano konstrukcję Wasilija Diektiariowa, która – jako jedna z pierwszych zaprojektowana do strzelania nowym nabojem – weszła pod koniec lat czterdziestych na uzbrojenie Armii Radzieckiej pod nazwą RPD i pozostawała na jej wyposażeniu przez prawie dwie dekady.

            Rkm D to broń wzorowana na wcześniejszych opracowaniach znanego radzieckiego konstruktora, a jednocześnie nowatorska w swoich rozwiązaniach (zastosowanie nabojów pośrednich, zasilanie taśmowe z niewielkiego, szybko wymiennego magazynka bębnowego). Według instrukcji piechoty jest zasadniczą  bronią maszynową drużyny piechoty. Przeznaczony jest do niszczenia grupowych celów żywych odkrytych i zamaskowanych oraz ważnych celów pojedynczych na odległościach do 800 m, a także do zwalczania celów powietrznych na odległościach do 500 m. Broń obsługują celowniczy i amunicyjny. Działa na zasadzie wykorzystania energii gazów prochowych odprowadzanych z przewodu lufy, która jest niewymienna i chłodzona powietrzem. Strzela się z zamka otwartego i tylko ogniem ciągłym. Opinie o broni są skrajnie różne – od krytyki o zawodności i skłonności do zacięć po zachwalanie prostej obsługi, lekkości konstrukcji i sporej szybkostrzelności.

   

            Rkm D od 1957 r. produkowany był na licencji w Polsce w Radomiu i przez ponad dekadę używany był w naszej armii, kiedy to zastąpiony został przez ręczny karabin maszynowy Kałasznikowa (RPK).

numer inwentarzowy LMW-KI-71

Dane techniczne:

Kaliber 7,62 mm
Nabój 7,62 mm x 39
Długość broni 1040 mm
Długość lufy 521 mm
Szybkostrzelność praktyczna do 150 strz./min
Zasięg skuteczny ognia do 800 m
Masa broni bez amunicji 7,40 kg
Magazynek bębnowy z taśmą 100 naboi

 

Tekst i foto: Tadeusz Blachura

 

 

Eksponat lutego 2014 - Pistolet maszynowy wz. 1963

 

Pistolet maszynowy wz. 1963
(Zakłady Metalowe w Radomiu, 1971 r.).


Na przełomie lat 50. i 60. XX w. opracowany został przez polskich konstruktorów pod kierunkiem Piotra Wilniewczyca  (współtwórcy słynnego VIS-a) model kompaktowego pistoletu maszynowego na wprowadzany wówczas na szeroką skalę radziecki nabój 9 mm x 18 Makarowa. Po zakończeniu badań prototypów rozpoczęły się przygotowania do produkcji seryjnej, która ruszyła w 1967 r. w Zakładach Metalowych w Radomiu. Według danych szacunkowych w ciągu dekady wyprodukowano około 70 tys. egzemplarzy broni tego wzoru.

Pm-63 to broń samoczynno-powtarzalna działająca na zasadzie odrzutu zamka swobodnego wytwarzana (dziś już przestarzałą ) metodą obróbki skrawaniem. Zastosowano w niej szereg nietuzinkowych rozwiązań takich jak: dwuoporowy spust (bez przełącznika rodzaju ognia), odkryty zamek z korytkowym kompensatorem odrzutu, bezwładnościowy opóźniacz zmniejszający szybkostrzelność pm-u czy też dwuczęściowy rozkładany chwyt przedni, który poprawiał kontrolę nad bronią przede wszystkim w trakcie strzelania ogniem ciągłym.

Raki – taka nazwa pm-ów wz. 1963 również funkcjonuje (proweniencja tej nazwy nie jest do końca jasna) – trafiły pod koniec lat 60. XX w. do jednostek wojskowych stając się etatową bronią załóg wozów bojowych, zwiadowców, celowniczych granatników przeciwpancernych RPG-7 i kierowców różnych typów pojazdów. Zastosowanie znalazły także w wojskach powietrzno-desantowych , WOP i służbach specjalnych resortu spraw wewnętrznych. Użytkownicy cenili je za zwartą konstrukcję, nieskomplikowaną obsługę, dużą skuteczność ognia, choć zdarzały się też opinie negatywne – zbyt słaby nabój do strzelania na dystansach ustawionych na celowniku przerzutowym broni, czyli 75 m i 150 m. Niedopracowana konstrukcja nastawnego bezpiecznika powodowała z kolei, że dochodziło do samoczynnego przeładowania broni i oddania niekontrolowanego strzału. No i jeszcze poruszający się po wierzchu odkryty zamek, który przy nieumiejętnej obsłudze  (szczególnie w trakcie strzelania w pozycji leżącej) ranił dotkliwie twarz.


 
numer inwentarzowy LMW-KI-1774

Dane techniczne:
Kaliber 9 mm
Nabój 9 mm x 18
Długość z kolbą złożoną 333 mm
Długość lufy 150 mm
Szybkostrzelność praktyczna 120 strz./min
Masa broni bez amunicji 1,6 kg
Magazynki na 15 i 25 naboi

 

 

Tekst i foto: Tadeusz Blachura

 

Eksponat stycznia 2014 - Karabin automatyczny StG-44

Karabin automatyczny Sturmgewehr MP 44
(J.P.Sauer & Sohn, Suhl (?), rok  produkcji 1944)

W 1942 r. w Niemczech opracowano nabój pośredni między nabojem karabinowym, a pistoletowym. Miał on dobre osiągi balistyczne, a mniejszy ładunek miotający o małym odrzucie umożliwiał zbudowanie broni automatycznej do strzelania ogniem ciągłym bez dwójnogu czyli z tzw. wolnej ręki. Broń taką skonstruowano w Niemczech w 1942 r. Był to karabin szturmowy oznaczany jako MP 43, MP 44, StG 44, który dał początek nowej generacji broni strzeleckiej w okresie powojennym.

Sturmgewehr był bronią samoczynno-samopowtarzalną o nieruchomej lufie wykorzystującą odprowadzenie gazów prochowych przez otwór w górnej ściance lufy. Strzelał z zamkniętego zamka ogniem pojedynczym lub ciągłym, który ustawiano przełącznikiem rodzaju ognia. Broń (oprócz kolby, lufy, suwadła i zamka) cała wykonana była z metalu w nowatorskiej technologii głębokiego tłoczenia co miało niebagatelny wpływ na jej cenę i skrócony czas produkcji. Sturmgewehr był bronią niezawodną, celną, zapewniającą użytkownikowi dużą siłę rażenia przeciwnika, prowokując jednak przy tym nadmierne zużycie amunicji związane z dużą szybkostrzelnością.

MP 44 wytwarzane były w czterech dużych fabrykach broni, którym podzespoły dostarczały liczne małe firmy kooperujące. Szacuje się, że do końca wojny wyprodukowano nieco ponad 420 tys. Sturmgewehrów.

numer inwentarzowy LMW-KI-1790

Dane techniczne:

Kaliber 7,92 mm
Nabój 7,92 mm x 33
Długość całkowita 940 mm
Długość lufy 420 mm
Szybkostrzelność 500 strz./min
Donośność skuteczna 300-600 m
Masa broni z amunicją około 5,5 kg
Magazynek łukowy na 30 naboi

 

Tekst i foto: Tadeusz Blachura

*** 

Eksponat grudnia 2013 - Pistolet samopowtarzalny VIS wz. 32

 

Pistolet samopowtarzalny VIS wz. 32
(Fabryka Broni w Radomiu; rok produkcji 1933) 

Unikatowy egzemplarz VIS-a (numer seryjny 0092) z partii prototypowej około 140 szt. przeznaczonej do prób wojskowych w wybranych pułkach piechoty, kawalerii, artylerii lekkiej i centrach wyszkolenia w/w formacji. Jest to jeden z sześciu zachowanych do dnia dzisiejszego egzemplarzy tego wzoru – w tym tylko dwa są w polskich muzeach.
Pistolet odnaleziony został na Lubelszczyźnie latem 2006 r. i dzięki specjalistom z Komendy Wojewódzkiej Policji w Lublinie zabezpieczony przed zniszczeniem. Decyzją sądu przekazany został wiosną 2007 r. do zbiorów muzeum w Drzonowie.
Pistolety partii prototypowej różniły się od egzemplarzy seryjnych przede wszystkim wyglądem zamka. Nie posiadał on zwalniacza kurka, a jego tylna część miała skośne ścięcie. Różne były inskrypcje na prawej i lewej stronie zamka. Szczerbinka broni była kwadratowa, a główka kurka pełna (bez otworu odciążającego). Wyrzutnik w szkielecie przesunięty był do lewego boku, a trzon zamkowy nie posiadał okna zwalniacza kurka.

 


                            Numer inwentarzowy LMW-KI-2781

Dane techniczne:

Kaliber 9 mm
Nabój 9 mm x 19 Para
Długość pistoletu 205 mm
Długość lufy 120 mm
Szybkostrzelność praktyczna 10strz./min
Masa broni z amunicją 1120 g
Magazynek 8 nabojów

 Tekst i foto: Tadeusz Blachura

Poprzednie eksponaty miesiąca w zakładce "Galeria"

Eksponat listopada 2013 - Czołg średni T-34-76

                        

Czołg średni T-34-76

Czołg T-34 to podstawowy typ czołgu Armii Czerwonej i jeden z symboli myśli technicznej z czasu ostatniej wojny. W latach 1940-1944 wyprodukowano około 35 tys. sztuk tego typu wozów w wersji z armatą kal. 76 mm T-34 trafiły także do jednostek pancernych Wojska Polskiego w ZSRR, które w okresie lato 1943 – zima 1945 otrzymały 118 pojazdów tego typu uzbrojonych w armatę F-34 kal. 76 mm

Prezentowany na zdjęciach czołg to wojenny weteran, który prawdopodobnie służył w 1. Brygadzie Pancernej im. Bohaterów Westerplatte biorąc udział w walkach o Gdynię i Gdańsk w marcu 1945 r.  

Kadłub czołgu wyprodukowany został w połowie 1942 r. w Stalingradzkiej Fabryce Traktorów (STZ). Wtórnie została na niego nałożona  wieża „mutra” typu regularnego (serie z lata-jesieni 1942 r.) produkcji zakładów „Uralmasz” w Swierdłowsku.

Czołg od początku lat 60. XX w. stał jako pomnik na terenie byłej Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte, skąd we wrześniu 2007 r. przebazowany został do Lubuskiego Muzeum Wojskowego w Drzonowie.

 Podstawowe dane taktyczno-techniczne:

Masa bojowa: 28 t
Załoga: 4 żołnierzy
Uzbrojenie: armata F-34 kal. 76 mm, dwa km-y DT kal. 7,62 mm
Napęd: silnik dieslowski W-2-34, 12-cylindrowy o mocy 500 KM
Pancerz: spawany z płyt walcowanych o grubości od 15 mm do 45 mm
Prędkość max.: 55 km/h
Zasięg w terenie: 230 – 260 km

 


 (numer inwentarzowy LMW-KI-2788)

Foto i tekst: T.Blachura

***

Poprzednie "Eksponaty miesiąca" w zakładce "Galeria"

***

Eksponat października 2013 - Samobieżny prom gąsienicowy GSP-55

 

Prom GSP-55

Samobieżny prom gąsienicowy GSP-55 to zestaw składający się z dwóch pływających transporterów gąsienicowych, których konstrukcja opiera się o podzespoły lekkiego czołgu pływającego PT-76. Mają one u góry stalowe pontony wypełnione styropianem. Oba elementy są niezależne i po drodze oraz w terenie poruszają się oddzielnie, zaś dopiero w wodzie łączą się w jeden zespół i stanowią tandem z odchylanymi na boki pontonami oraz rampą załadowczo-wyładowczą.
Pływający tandem można zobaczyć tutaj  http://www.youtube.com/watch?v=vIn-x-FZvkY
Pojazdy tego typu używane były przez wojska inżynieryjne i wykorzystywane do przeprawiania przez szerokie przeszkody wodne ciężkiego sprzętu bojowego m. in. czołgów T-55, T-72, samobieżnych zestawów przeciwlotniczych ZSU-23-4 "Sziłka" czy gąsienicowych ciągników artyleryjskich ATS-59
Prezentowany w LMW egzemplarz wyprodukowany został w Związku Radzieckim w 1979 r.,
a do muzeum  trafił w 1994 r. z JW 4460 w Nysie.
Podstawowe dane techniczne:
- masa własna (1 pojazdu) 17 t.
- prędkość 40 km/h (na lądzie), 10 km/h (na wodzie)
- ładowność zestawu - 52 t.

foto. J.Sobociński (1,2,3); Archiwum (4) 

 ***