"Czterej pancerni i pies" - pamiątki Klubu Pancernych
z Żagania

Wystawa czasowa 20.06.2021 - 05.09.2021

25.09.1966 r. a więc 55 lat temu miała miejsce pierwsza emisja serialu
Czterej pancerni i pies w reżyserii Konrada Nałęckiego. Film szybko stał się prawdziwym przebojem, a wokół jego bohaterów rozpętało się prawdziwe szaleństwo. Twórcy – niczym dzisiejsze gwiazdy rocka, wyruszyli w tournée po kraju, a spotkania z nimi zapełniały całe stadiony, powstawały najróżniejsze gadżety dla młodzieży, które sprzedawane były nawet na odpustach. Film był inspiracją dla twórców m. in. spektakli teatralnych, musicalu, a po latach także reklam.

Ekranowe przygody pancernej załogi okazały się prawdziwym fenomenem socjologicznym, który spotęgowany został przez program telewizyjny dla młodzieży Klub Pancernych. Jego twórcy zachęcali do tworzenia podwórkowych załóg pancernych, wysyłali im następnie prawdziwe legitymacje członkowskie, podpowiadali gry, zabawy terenowe, misje jak np. ocieplanie psich bud na zimę czy zadania polegające na odszukaniu wojennych bohaterów w swojej miejscowości. W ten sposób wokół serialu stworzono zaangażowaną społeczność i to bez dzisiejszych narzędzi w postaci mediów… społecznościowych.

Mimo, że dziś nikt już nie bawi się w czołgistów, a serial odbierany jest nieco jako swoisty eksponat muzealny to wciąż budzi zainteresowanie. Świadczą o tym choćby jego częste emisje telewizyjne czy stała dostępność na portalach udostępniających filmy. W ostatnim czasie serial i jego echa były nawet tematem konferencji naukowej organizowanej w Toruniu.

Powstałe przez dziesięciolecia wydawnictwa, gadżety, rekwizyty i zabawki stały się po latach obiektami zainteresowania kolekcjonerskiego, a  jedną z większych takich kolekcji, zgromadzoną przez Stowarzyszenie KLUB PANCERNYCH, prezentujemy właśnie na niniejszej wystawie.

Ekspozycję otwiera zbiór kilkudziesięciu wydawnictw książki Janusza Przymanowskiego Czterej pancerni i pies, na której oparto scenariusz pierwszej serii serialu. Książka po emisji filmu stała się prawdziwym bestsellerem, co było impulsem do powstania jej kolejnych dwóch tomów. Powieść była wielokrotnie wznawiana oraz tłumaczona na kilkadziesiąt języków.

Następnie zobaczyć możemy wydawnictwa inspirowane serialem – komiksy, książki, i czasopisma, w tym egzemplarze Małego Modelarza z kartonowym czołgiem Rudy. Kolejne grupy pamiątek stanowią albumy i płyty ze ścieżką dźwiękową filmu oraz klisze, kasety video i płyty DVD, a więc nośniki do kina domowego z różnych lat. Uwagę najmłodszych przyciągną gabloty wypełnione zabawkami i gadżetami, które powstawały na fali wielkiego zainteresowania Jankiem, Gustlikiem Olgierdem i Grigorijem. Nie zabrakło tez serialowych rekwizytów, w tym umundurowania czy uzbrojenia, które wykorzystują bohaterowie serialu.

Całość dopełniają zaś dokumenty, zdjęcia i plansze graficzne odsłaniające kulisy powstawania filmu, dzięki którym każdy zwiedzający dowie się choćby o żagańskim Szlaku Czterech Pancernych, a więc miejscach w których kręcono serial.

***