Maski przeciwgazowe
Wystawa czasowa
MASKI PRZECIWGAZOWE
z prywatnej kolekcji Pawła Pochockiego
oraz
ze zbiorów Lubuskiego Muzeum Wojskowego
Maski przeciwgazowe w muzealnictwie wojskowym zwykle występują jedynie jako uzupełnienie szerszej, tematycznej wystawy. Tym razem skupimy się właśnie na nich oraz na zagrożeniach, przed którymi mają nas chronić. Używane zwłaszcza przez wojsko i pozostałe służby mundurowe, swoje zastosowanie znajdują również w „cywilu” zwłaszcza w jednostkach obrony cywilnej. W ostatnim czasie kojarzone są jednak przede wszystkim jako symbol wykorzystywany przez organizację walczące z miejskim smogiem.
Pierwsze użycie masek gazowych w warunkach bojowych odbyło się podczas I wojny światowej kiedy to Niemcy w 1915 roku wprowadzili wyrafinowaną broń zwaną „T-Stoff” - gaz łzawiący, wytwarzany z silnie skoncentrowanego chloru niszczącego tkankę płucną. Gaz był bez cienia wątpliwości jednym z najmniej humanitarnych sposobów walki. Chronić przed nim miały właśnie opracowane maski, których konstrukcje do dziś są modyfikowane na wypadek zmieniających się zagrożeń (już nie tylko gaz, ale i np. skażenie atomowe, zanieczyszczenia przemysłowe itd.)
Na wystawę składa się prezentacja osiemnastu typów masek gazowych jakie były używane w wojsku polskim, niemieckim, brytyjskim, czeskim czy rosyjskim. Łączna ilość pokazywanych masek na wystawie to trzydzieści pięć sztuk. Dodatkowo wystawa obejmuje wyposażenie przeciwchemiczne i pomocnicze np. pokazywany jest zestaw PKM-66 do kontroli masek przeciwgazowych. Jednym z ciekawszych eksponatów jest maska izolacyjna IP-5, która stanowi indywidualne wyposażenie awaryjno-ratunkowe załóg wozów bojowych. Nakłada się ją podczas opuszczania zatopionego wozu i wynurza się na powierzchnie wody swobodnie, z prędkością 1m/s lub stopniowo. Maska może być także wykorzystywana do ochrony dróg oddechowych, oczu i twarzy przed działaniem szkodliwych substancji znajdujących się w powietrzu, niezależnie od ich stężenia oraz podczas wykonywania prac w warunkach niedostatecznej ilości tlenu. Maska umożliwia również wykonywanie lekkich prac pod wodą.
Aranżację wystawy dopełnia diorama nawiązująca do wydarzeń z kwietnia 1986 r. – awarii reaktora atomowego w Czarnobylu. W związku z katastrofą z otaczających elektrownię terenów o promieniu 30 km wysiedlono ok. 350 tys. osób. Maski przeciwgazowe chroniły wówczas zarówno ewakuowanych mieszkańców jak i przede wszystkim bohaterskich ratowników. Diorama nawiązuje zwłaszcza do najbardziej znanych zdjęć wykonanych w Prypeci – słynnym mieście widmo, gdzie wśród przedmiotów osobistych, często niezwykle wymownych, leżą porzucone w nieładzie maski przeciwgazowe.
Przewidziany termin wystawy 08.03.2017 – 31.03.2017r.
Pomysł i aranżacja wystawy: Paweł Pochocki
Foto: Błażej Mościpan
***