Cele latające RCP (SRCP)  i  SRCP-WR

 (LMW-KI-2985/1/2)

Konstruktorem celów powietrznych rodziny RCP jest Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych 
w Warszawie.  Na przełomie XX i XXI wieku otrzymał on zlecenie przystosowania korpusów nie używanych już  pocisków rakietowych RS-2US do wykorzystania jako cele latające.

W Polsce pociski rakietowe powietrze-powietrze RS-2US, były eksploatowane na samolotach myśliwskich od wersji MiG-21PF, poprzez MiG-21PFM, MiG-21R, MiG-21M do MiG-21MF. Po ich wycofaniu ze służby w pod koniec grudnia 2003 roku, w magazynach pozostało jeszcze około 1000 pocisków. Od początku 2003 roku sukcesywnie przebudowywano je na latające cele imitujące samoloty przeciwnika.
W wersji RCP służy on jako cel dla rakiet powietrze-powietrze, zaś w odmianie RCP-WR do strzelań przeciwlotniczych. Co istotne, realnie niedługi czas działania celu powietrznego (krótki czas lotu), wymusza szkolenie także w zakresie szybkiego działania zarówno obsług przeciwlotniczych zestawów rakietowych jak i pilota samolotu myśliwskiego. Choć swojego czasu w prasie fachowej zaprezentowano fotografie z podwieszonym celem SRCP-WR pod skrzydłem samolotu MiG-21bis, ich nosicielami w czasie ćwiczeń poligonowych są samoloty myśliwsko-bombowe Su-22M4. Obecnie wyczerpują się już zapasy dostępnych pocisków RS-2US, rozważa się więc produkcję nowego typu celu latającego. Jedną z propozycji jest kolejna konstrukcja z ITWL, nazwana Jet-2 a zaprezentowana na targach MSPO w Kielcach w 2015 roku. Jest ona proponowana głównie wojskom rakietowym dla szkolenia obsług zestawów Newa i Kub, dla Sił Powietrznych na razie nie opracowano odpowiedniego RCP.
 
SRCP-WR – Sterowany Rakietowy Cel Powietrzny dla Wojsk Rakietowych

Wersja przebudowanego pocisku rakietowego RS-2US na cel latający SRCP-WR przeznaczona jest do szkolenia ogniowego wojsk rakietowych. Imituje rzeczywisty cel powietrzny o skutecznej powierzchni odbicia radiolokacyjnego około 5 metrów kw., charakterystycznej dla samolotu myśliwskiego. Po odpaleniu z samolotu-nosiciela poruszającego się lotem horyzontalnym, pocisk wykonuje lot sterowany programowo. Cel ten umożliwia szkolenie w realnym śledzeniu a następnie przechwytywaniu i ostatecznie odpalaniu do niego bojowych pocisków klasy ziemia-powietrze z przeciwlotniczych zestawów rakietowych wszystkich używanych w kraju typów. SRCP-WR ma masę 75 kg zaś zasięg około 20 km. Może być odpalany z pułapu od 2000 m aż do10 km. Cel latający typu SRCP-WR wprowadzono do użycia w Siłach Zbrojnych RP od  końca kwietnia 2003 roku. 

RCP - Rakietowy Cel Powietrzny (SRCP - Sterowany Rakietowy Cel Powietrzny)

Rakietowy cel powietrzny RCP został zbudowany w Instytucie Technicznym Wojsk Lotniczych na bazie rakiety powietrze-powietrze RS-2US. Porusza się on manewrując pułapem i prędkością - imituje termicznie i radiolokacyjnie samolot bojowy o przekroju radarowym około 5 m.kw. i umożliwia prowadzenie realnych strzelań pociskami powietrze-powietrze. Przebudowa na cele latające poprzez zastąpienie głowicy bojowej odbijaczem kątowym w osłonie, nie była zbyt kosztowna i zwiększa echo radiolokacyjne pocisku do wielkości typowego samolotu myśliwskiego (sam pocisk ma zdecydowanie mniejszy przekrój RCS*). W stosunkowo ekonomiczny i tani sposób zapewniono więc skuteczne i bardzo realistyczne szkolenie pilotom samolotów myśliwskich. Początkowo RCP były odpalane przez samoloty MiG-21 lecące na wysokości kilku tysięcy metrów lecz po ich wycofaniu w roli nosicieli celów zastosowano samoloty typu Su-22M4. Cel po odpaleniu z nosiciela wznosi się gwałtownie na wysokość około 10 km i następnie powoli zniża swój lot, pozwalając na bezpieczne rozpoczęcie ćwiczenia.

Cel latający SRCP-WR podwieszony pod skrzydłem samolotu MiG-21bis na standardowej wyrzutni APU-7D.
Foto : ITWL Warszawa

Cel latający SRCP-WR pod skrzydłem Su-22M4 na zmodyfikowanej
wyrzutni APU-7D/Su. Foto : Wacław Hołyś

Konstrukcja
Na bazie pocisku rakietowego RS-2US
Sterowanie - programowe

Dane techniczne:
długość - 2,5 m
średnica- 200 mm
masa - 75 kg
wysokość zastosowania - 2000- 10 000 m
zasięg na wysokości 5000 m - 20-23 km

*RCS – (ang.) Radar Cross Section – skuteczna powierzchnia odbicia fal radiolokacyjnych

Tekst opracowano na bazie danych z folderów reklamowych ITWL oraz artykułów prasowych MON.

Fotografie i tekst : Jarosław Sobociński

***