Kuter KH-200

Kuter holowniczy KH-200 na przyczepie PKH-200, Polska (Stocznia Wisła w Gdańsku?), 1971 r. nr inw. LMW-KI-189

Kuter KH-200 jest jednośrubowym pchaczem holownikiem przeznaczonym do pchania przed dziobem, holowania (za rufą lub przy burcie) promów przewozowych i członów mostowych montowanych z parków pontonowych, a w szczególności z parków PP-64 „Wstęga”. Wykorzystywany jest także do przeprawy 10 żołnierzy desantu lub ładunku o ciężarze do 2 t oraz do wykonywania prac pomocniczych podczas urządzania przepraw przez śródlądowe przeszkody wodne i innych prac, związanych z zabezpieczeniem inżynieryjnym działań wojsk.

Kadłub kutra ma kształt litery V i dzieli się na przedział dziobowy i rufowy. W obudowanym sterówką przedziale dziobowym znajdują się m.in. zespół napędowy, pompa zezowa, pulpit sterowniczy, fotele kutrzysty i jego pomocnika czy koło ratunkowe. W części rufowej zamontowana jest ława do przewożenia ładunków lub żołnierzy desantu. Kuter po lądzie przewożony jest na dedykowanej, dwuosiowej przyczepie PKH-200, która skonstruowana została w oparciu o elementy układu jezdnego, zawieszenia, hamulcowego i instalacji elektrycznej samochodu STAR-660M2.

Kutrem steruje się przy pomocy urządzenia sterowego, którego najbardziej charakterystycznym elementem jest koło kierownicze od samochodu Warszawa. Ruch kierownicy przekazywany jest przez ocynkowane linki stalowe (zawinięte na bębnie sterowym) i porusza płetwami sterowniczymi umieszczonymi za śrubą napędową. Awaryjnie można sterować kutrem także przy pomocy rumpla awaryjnego, który wyprowadzony jest do części rufowej.

Napęd kutra zapewnia zespół napędowy DELFIN o mocy 165 KM, składający się z silnika wysokoprężnego UE680/193/1, wału śrubowego i śruby napędowej. Wysokoprężny, czterosuwowy, sześciocylindrowy silnik UE680 jest przystosowaną do trakcji wodnej wersją silnika SW680 produkowanego na licencji firmy British Leyland w WSK Mielec. Silniki SW680 zastosowano m.in. w haubicach samobieżnych „Goździk”, samochodach ciężarowych Jelcz 300 i 410, autobusach Jelcz PR110 i Autosan czy w urządzeniach rolniczych, w tym w kombajnach Bizon.

Wnętrze przedziału dziobowego z widocznym silnikiem w czasie konserwacji kutra w 2019 r.

Kutry KH-200 produkowane były w Polsce w latach 1965 – 1990 i powstało ich łącznie blisko 700 szt. Nowsze egzemplarze wciąż stanowią wyposażenie polskich wojsk inżynieryjnych. W ostatnich latach część z nich została sprzedana przez Agencję Mienia Wojskowego na rynek cywilny i tu dostaje często drugie życie.

Prezentowany na zdjęciach egzemplarz o numerze fabrycznym 030371 i taktycznym
S-0434598 przekazany został do muzeum w październiku 1990 r. przez 6. Warszawski Pułk Pontonowy z Głogowa (JW 1527 od 1970 r. wyposażona była w 4 parki pontonowe PP-64). W 2019 r. przeszedł on gruntowny remont, realizowany przez żołnierzy 5. Kresowego Batalionu Saperów z Krosna Odrzańskiego.

Odbiór wyremontowanego kutra w 2019 r. Pierwszy od lewej z pamiątkową statuetką stoi ppłk. Sławomir Osmelak dowódca 5. Kresowego Batalionu Saperów obok Piotr Dziedzic  dyrektor LMW.

Dane techniczne:
- masa: 4 t
- średnie zanurzenie: 0,72 m
- ładowność: do 2 t
- prędkość (przy spokojnej, głębokiej wodzie: 22-24 km/h
- poj. zbiorników paliwa: 200 l
- silnik UE680/193/1 o mocy 165 KM
- obsługa kutra: 2 żołnierzy

   
      Kuter KH-200 zabezpiecza przeprawę mostową na poligonie Biała Góra, 2016 r.

            Tekst i zdjęcia : B. Mościpan

Opracowano na podstawie:
- karta inwentarzowa eksponatu LMW-KI-1891
- Kuter holowniczy KH-200 na przyczepie PKH-200. Opis i użytkowanie, Warszawa 1973
- Charakterystyka sprzętu przeprawowego, materiał szkoleniowy Centrum Szkolenia Wojsk Inżynieryjnych opublikowany na stronie https://cswiich.wp.mil.pl [dostęp z dnia 31.07.2021]
- Australijskie kutry dla wojsk inżynieryjnych
https://www.altair.com.pl/e-report/view?article_id=1195&fbclid=IwAR3l-pArtS29K7UM90_FFcNddfiSxArpQkNfrkAulvBFIkl5RptXUJNTgy0 [dostęp z dnia 31.07.2021]

-Rodzina silników SW680 w serwisie wikipedia: https://pl.wikipedia.org/wiki/SW_680?fbclid=IwAR2_MwyJxmSqj2I0YRJPb3l2sVvsvy26hw_gBBoOdaQKVZ56llifRJaASpQ [dostęp z dnia 31.07.2021]

 ***