Samolot bombowy
Iliuszyn Ił-28

LMW-KI-63

Pod koniec lat 40-tych, gdy silnik odrzutowy stawał się coraz szerzej stosowany na samolotach myśliwskich, w wielu krajach przystąpiono także do konstruowana samolotów bombowych z tym nowoczesnym napędem. W ZSRR próby tego typu podejmowało kilka biur konstrukcyjnych. W wyniku prac projektowych oraz po ogłoszeniu konkursu na średni samolot bombowy, do rywalizacji zgłoszono trzy konstrukcje. Były to: Su-10, Tu-78 oraz Ił-28. Ówcześnie w Związku Radzieckim hegemonię na produkcję bombowców miało OKB Tupolewa zaś Iliuszyn, wchodząc nieco w drogę konkurencji, projektował swojego Ił-28 na własna rękę, czyli bez rządowego zamówienia. Pierwszy lot na tym samolocie wykonano 8. sierpnia 1948 roku, zaś państwowe próby porównawcze przeprowadzono w połowie 1949 roku, z których spośród zgłoszonych do konkursu konstrukcji, właśnie on wyszedł zwycięsko. Iła-28 projektowano w bardzo nowoczesny sposób, dzieląc prace na osobne zespoły technologiczne kadłuba oraz skrzydeł, ułatwiające a także przyspieszające produkcję. Stąd pracochłonność montażowa bombowca Ił-28 była porównywalna z nakładem pracy przy samolocie myśliwskim. Na Ił-28 zaplanowano także zamontowanie najnowocześniejszego wówczas wyposażenia łączności i nawigacji oraz urządzeń celowniczych. Napęd samolotu początkowo stanowiły silniki RD-45, później WK-1 o ciągu 2700 kG.
Na uzbrojenie składały się 4 działka NR-23 (dwa nieruchome, zamontowane z przodu kadłuba i dwa w ogonowej wieżyczce strzeleckiej IŁ-K4) oraz 3000 kg bomb lub torpeda - przenoszone w komorze bombowej.

Pierwsze bombowce Ił-28 trafiły do radzieckich pułków w 1950 roku, gdzie szybko zyskały uznanie wśród pilotów za bardzo dobre właściwości lotne. Obsługa techniczna podkreślała doskonały dostęp do silników oraz elementów wyposażenia, co zmniejszało czas odnawiania gotowości bojowej oraz ułatwiało przeglądy. Samolot okazał się tak dobry, iż jego produkcję podjęto w kilku fabrykach jednocześnie. W latach 1949-1955  w ZSRR wyprodukowano  ponad 6300 samolotów Ił-28 wszystkich wersji, użytkowanych w wielu krajach. Licencyjną produkcję samolotu pod oznaczeniem Harbin H-5 rozpoczęto w 1967 roku w Chińskiej Republice Ludowej. Chińska odmiana Ił-28 nie była jedynie wersją licencyjną, wprowadzono w niej wiele zmian w konstrukcji i wyposażeniu, stosując rodzime produkty elektroniczne.

Do Polski pierwsze Ił-28 dotarły na wiosnę 1952 roku. W sumie zakupiono 80 bojowych (w wersjach: bombowej, torpedowej i rozpoznawczej) oraz 16 szkolnych Ił-28U, nazwanych w naszym lotnictwie SIł-28. Kilka sztuk z odmian bombowej i rozpoznawczej zostało przebudowanych do wersji rozpoznania radioelektronicznego oraz WRE. Samolot Ił-28 wycofano z lotnictwa polskiego 29 grudnia 1977 roku.

Ił-28  (nr burt. „50”, seryjny 56538) do zbiorów Lubuskiego Muzeum Wojskowego trafił jako trzeci plenerowy eksponat lotniczy, w 1979 r. czyli w drugim roku istnienia placówki, na długo przed oficjalnym otwarciem Muzeum. Wyprodukowano go 18. lutego 1955 roku, do służby zaś wszedł 7. kwietnia tego samego roku w skład 15 Dywizji Lotnictwa Bombowego, w kluczu dowódczym. Następnie użytkowany był w 33 Pułku Lotnictwa Bombowego w Modlinie, później w 7. Brygadzie Lotnictwa Bombowego w Powidzu oraz w 15 eskadrze w Siemirowicach. Ostatni lot wykonał on 18 czerwca 1979 roku z Siemirowic do Babimostu. Stamtąd zaś, po kilku miesiącach przygotowań, został przebazowany do muzeum w Drzonowie.

Dane taktyczno-techniczne:

Rozpiętość – 21,45 m
Długość – 17,65 m
Wysokość – 6,70 m
Powierzchnia nośna – 60,80 m.kw
prędkość maksymalna – 902 km/h
pułap – 12 300 m
zasięg – 1135- 2180 km
masa własna – 12 890 kg

Tekst: J.Sobociński 
Foto : W.Hołyś, J.Sobociński

***