Samochód terenowy UAZ 315126 (469B)
(Uljanowska Fabryka Samochodów, 1985 r.)
nr inw.: LMW-KI-2312

Popularny „łazik” (zwany też „koziołkiem”) to następca legendarnego samochodu terenowego GAZ-69. Produkowany masowo w latach 1972-2007, początkowo trafiał przede wszystkim do służb mundurowych państw byłego Układu Warszawskiego. Samochód ten jeszcze do dziś spotkać możemy w normalnym ruchu drogowym, często wykorzystywany przez służby leśne i myśliwych. Pieczołowicie odrestaurowane egzemplarze są również nieodłącznym elementem większości imprez militarnych.

Marka UAZ to skrót od rosyjskiej nazwy producenta (Uljanowskij Awtomoblnyj Zawod). Fabryka rozpoczęła produkcję samochodów w okresie II wojny światowej po przeniesieniu do niej urządzeń technicznych oraz specjalistów z Zakładów im. Stalina (ZiS) z ewakuowanej wówczas Moskwy.  Od 1942 r. produkowano w niej słynne ciężarówki ZiS-5W, a po wojnie m. in. ciężarówki GAZ-MM, a także samochody dostawcze UAZ 450 i UAZ 452. W latach 50. do Uljanowska przeniesiono  produkcję samochodów terenowych GAZ-69 i GAZ-69A.

Pracę nad daleką modernizacją GAZa-69 trwały od 1959 r. Prototyp nowego samochodu powstał już w 1962 r. jednak nie zdobył on wówczas uznania władz, które o tym modelu przypomniały sobie dopiero niemal 10 lat później. UAZ 469 zaprojektowany został do przewozu osób, towarów i lekkich przyczep na wszystkich rodzajach dróg. Miał to być samochód (i taki jest) prosty w obsłudze, produkcji i eksploatacji, a przy tym o wysokich możliwościach trakcyjnych.

Do wad konstrukcji zaliczyć trzeba niski komfort jazdy, który nie uległ poprawie w stosunku do wcześniejszego „gazika”. Auto cechowało sztywne zawieszenie połączone z krótkim rozstawem osi, co na drogach utwardzonych powodowało swoiste „galopowanie”. Kierowcom dużo problemów sprawiała mała odległość między pedałami. Składany, brezentowy dach słabo chronił załogę przed wiatrem i chłodem. Co ciekawe „łazik” badany był kilkukrotnie przez polski Instytut Transportu Drogowego, który w swych ekspertyzach stwierdzał, iż samochód nie spełnia wymagań ówczesnego Kodeksu Drogowego. Nie przeszkadzało to jednak ówczesnym władzom w masowym sprowadzaniu tego modelu.

Samochód na przestrzeni lat był systematycznie modernizowany. W 1985 r. UAZ-y wyposażono w nowe, silniejsze silniki. Zmieniono wówczas oznaczenie modelu z 469 i 469B na odpowiednio 3151 i 31512.

Drzonowski egzemplarz trafił do Lubuskiego Muzeum Wojskowego zimą 1999 r., przekazany przez Lubuski Oddział Straży Granicznej w Krośnie Odrzańskim. Przed przyjazdem do Muzeum auto przeszło zewnętrzną konserwację. Trasę z Krosna do Drzonowa UAZ pokonał na tzw. sztywnym holu. Po siedemnastu latach sprawność techniczną przywrócił mu warsztat samochodowy, prowadzony przez wielkich pasjonatów techniki militarnej Państwa Małgorzaty i Waldemara Banaszyńskich ze Stradynia (okolice Wolsztyna). 

Aktualizacja 28.06.2024: W latach 2019 - 2023 eksponat przeszedł gruntowną konserwację - naprawy blacharskie, remont generalny silnika i osprzętu. Remont również prowadzony był ww. warsztacie prowadzącym Pracownie Renowacji Zabytków Techniki Militarnej, przy wielkim wsparciu i zaangażowaniu muzealnych wolontariuszy. 

Dane techniczne:
Silnik: benzynowy, gaźnikowy, czterosuwowy
Moc: 75 KM
Ładowność: 7 osób
Prędkość maks.: 100 km/h
Średnie zużycie paliwa: 10,6 l/100km
Masa własna: 1,5 t

tekst: Błażej Mościpan
zdjęcia: Paweł Pochocki

***