W roku 80. rocznicy walk polskich żołnierzy w kampanii włoskiej, prezentujemy Państwu kurtkę mundurową typu battle-dress (Brunnshire Clothes – Toronto, kwiecień 1943 r., LMW-KI-2929) dr. kpt. Hermana Zdzisława Scheuringa, lekarza, komendanta Czołówki Transfuzyjnej 3. Dywizji Strzelców Karpackich, naukowca, pisarza, autora m.in. książki pt. „Czy królobójstwo? Krytyczne studium o śmierci króla Stefana Batorego”.

Opowieść o losach, urodzonego w 1894 r. we Lwowie Hermana Zdzisława Scheuringa rozpoczniemy od wątku bezpośrednio związanego z prezentowaną kurtką, a więc od służby w Armii gen. Andersa. Nasz bohater po klęsce Wojny Obronnej 1939 r., w trakcie której był lekarzem 205. Szpitala Polowego, przedostał się na Węgry, a następnie na Bliski Wschód. W Kairze podjął się pracy na tamtejszym uniwersytecie, dołączył także do przebywającej tam od jesieni 1940 r. Brygady Strzelców Karpackich. Z tą jednostką (przeformowaną w 3. Dywizję Strzelców Karpackich) wziął udział w kampanii włoskiej 1944-45 r. i pełnił funkcję komendanta Czołówki Transfuzyjnej. Czołówki transfuzyjne i chirurgiczne powstały w polskiej armii w trakcie walk w terenach górzystych (m.in. pod Monte Cassino) i umożliwiały szybką pomoc rannym żołnierzom, których transport do szpitala polowego w takich warunkach zajmowałby zbyt wiele czasu. Dzięki zastosowaniu modyfikacji procedury znacznie wzrosła jakość opieki medycznej i zmalała liczba tzw. strat bezpowrotnych.

Dr H. Z. Scheuring od 1945 zasiadał w Naukowej Radzie Lekarskiej 2. Korpusu Polskiego, a w 1946 r. w Bari opublikował pracę naukową pt. „Wstrząs jako zjawisko biologiczne”, w której wykorzystał swoje doświadczenia z frontu. W tym też roku przybył do Wielkiej Brytanii gdzie znalazł zatrudnienie w miejscowych szpitalach. Po przejściu na emeryturę osiadł w Londynie, gdzie pisał prace o charakterze medycznym, ale też historycznym. Najważniejszym tytułem w jego dorobku było wspomniane na wstępie, a wydane po raz pierwszy w Londynie w 1964 r. studium o śmierci króla Stefana Batorego.

Za walki pod Bolonią dr H.Z. Scheuring został odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych. Było to już jego drugie takie odznaczenie. Pierwszy krzyż otrzymał za walki w obronie Lwowa w 1918 r. Swój udział w tych wydarzeniach opisał w relacji pt. Walki o Szkołę Kadecką i w Ulicy Sykstuskiej, która została opublikowana w 1936 r. (książka Obrona Lwowa. 1-22 listopada 1918. Tom 2). Wcześniej w okresie I wojny światowej był żołnierzem c.k. armii.

Prezentowaną na zdjęciach kurtkę darował do zbiorów muzeum w 2014 dr hab. Witold Scheuring lekarz weterynarii. Prócz kurtki swego stryja przekazał on wówczas również kopie zdjęć archiwalnych, a także tworzywowy nieśmiertelnik swego taty - ppor. Witolda Scheuringa, prawnika, który również przebył włoski szlak bojowy, a po II wojnie światowej powrócił do Polski i osiadł najpierw w Międzyrzeczu, a następnie w Sanoku. Trzeci z braci – Wiesław zginął w trakcie walk w obronie Lwowa.

Eksponat charakteryzuje się następująco: battle-dress z wykładanym kołnierzem z oznaką służb medycznych (bordowa patka z grantowymi, wyblakłymi wypustkami). Na jej naramiennikach wszyte po trzy metalowe gwiazdki będące oznaczeniem stopnia – kapitana. Na lewym rękawie oznaka rozpoznawcza 2. Korpusu PSZ (syrena z tarczą i mieczem na czerwonym polu) oraz naszywka POLAND, zaś na prawym odznaka specjalna – tarcza Krzyżowców będąca oznaką 8. Armii Brytyjskiej (noszona przez żołnierzy 2. Korpusu jako wyróżnienie za wspólny bój pod Monte Cassino). Nad lewą kieszenią baretki odznaczeń polskich i brytyjskich, w górnym rzędzie od lewej: Krzyża Walecznych wz. 1920, Krzyża Walecznych wz. 1941, Medalu Niepodległości, Gwiazdy 1939-1945 (przyszyta odwrotnie), w dolnym rzędzie Gwiazdy Afryki, Gwiazdy Włoch. Kurtka zapina na trzy metalowe guziki na dole zwieńczona formą pasa zapinanego na sprzączkę. Kieszenie z fałdą i klapą kryjącą guzik. Od wewnątrz brezentowe podszycie w kolorze oliwkowym.

Tekst: Błażej Mościpan
Zdjęcia: Blachura T., Mościpan B., Pochocki P.

Opracowano na podstawie:
• Karta inwentarzowa eksponatu LMW-KI-2929
Cieśla M., Mundur żołnierza polskiego ze zbiorów Muzeum Militariów Oddziału Muzeum Miejskiego Wrocławia, Wrocław 2015

Komornicki S., Bielecki Z., Bigoszewska W., Jońca A., Wojsko Polskie 1939-1945. Barwa i broń, Warszawa 1990

Murgrabia J., Symbole Wojskowe Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie 1939-1946, Warszawa 1990

Scheuring H. Z., Czy królobójstwo? Krytyczne studium o śmierci króla Stefana Batorego, Londyn 1964

Scheuring H. Z., Walki o Szkołę Kadecką i w Ulicy Sykstuskiej [W:] Obrona Lwowa. 1-22 listopada 1918. Tom 2. Źródła do dziejów walk o Lwów i województwa południowo-wschodnie 1918-1920. Relacje uczestników, pod red. J. Waniorka, Lwów 1936

Wróbel J., Żołnierz polski 1939-1945, Poznań 2012

Żygulski Z. jun., Wielecki H., Polski mundur wojskowy, Warszawa 1988

https://pl.wikipedia.org/wiki/Herman_Zdzis%C5%82aw_Scheuring [dostęp z dnia 07.02.2024]
https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/herman-zdzislaw-scheuring [dostęp z dnia 07.02.2024]
https://polska-zbrojna.pl/Mobile/ArticleShow/31164 [dostęp z dnia 07.02.2024]