Armata pułkowa wz. 1927

        (Fabryka „Krasnyj Putiłowiec”, Leningrad, 1940 r.)

   numer inwentarzowy LMW-KI-2943

 Pierwsze lata Rosji Radzieckiej zniszczonej Wielką Wojną 1914-1918, rewolucją i wojną domową nie przyniosły radykalnych zmian w dziedzinie produkcji lekkiej artylerii. Skoncentrowano się na modernizacji krótkolufowej armaty wz. 1913, której liczne modyfikacje dały wreszcie pomyślne próby poligonowe na początku 1927 r. powodując, że już w roku następnym rozpoczęto jej masową produkcję. Fabryka „Krasnyj Putiłowiec” w Leningradzie otrzymała zamówienie na 400 sztuk nowej 76 mm armaty pułkowej wz. 1927.

         „Siedemdziesiątka szóstka” posiadała gwintowaną lufę z 24 bruzdami początkowo konstrukcji płaszczowej, a później typu monoblok z zamkiem śrubowym. Mechanizm podniesieniowy działa umożliwiał ostrzał od -6° do +25°, kierunkowy zaś po 3° na prawo i lewo od osi lufy. Strzelano z niej nabojami zespolonymi z pociskami odłamkowo-burzącymi OF-350M, szrapnelami, przeciwpancernymi BR-350A, które z dystansu 1000 m przebijały pancerz o grubości około 30 mm ustawiony pod kątem 90°. Sześcioosobowa obsługa chroniona była czteroczęściową, dużą płytą stalową o grubości 4 mm. Armata posiadała przestarzałe, nieefektywne łoże jednoogonowe oraz bardzo duże jak na działo tej wielkości stalowe koła KPM-76-27 z oponami wypełnionymi masą gąbczastą, dzięki czemu mogły one być holowane z większą prędkością przez samochody i ciągniki gąsienicowe.

Armaty pułkowe wz. 1927 trafiły do jednostek piechoty Armii Czerwonej pod koniec lat dwudziestych. Z chwilą agresji III Rzeszy na ZSRR dysponowała ona ponad 4700 armat tego wzoru. Używane one były w bateriach dział piechoty wchodzących w skład pułków piechoty i kawalerii i mimo licznych wad konstrukcyjnych i częstej nieefektywności działania służyły na froncie do końca wojny (produkcja armat stanęła w 1943 r. na poziomie prawie 18 000 egzemplarzy w związku z wprowadzeniem do służby nowej 76 mm armaty pułkowej wz. 1943).

W/w wzór armaty miał też krótki epizod polski. Armia Polska formowana w ZSRR w latach 1941-1942 (5. Dywizja Piechoty) miała na swoim stanie kilkanaście (16 ?) ich sztuk, które służyły przede wszystkim do szkolenia. Armata ta od 1943 r. używana była również w niektórych jednostkach piechoty Wojska Polskiego walczącego na froncie wschodnim, gdzie kilkadziesiąt ich sztuk służyło do szkolenia, ale również i do walki. Sukcesywnie jednak zastępowane one były nowszymi wzorami broni.

Prezentowany powyżej egzemplarz armaty pułkowej o numerze seryjnym 6007 to dokładnie wzór 1927/39 z metalowymi kołami z oponami wypełnionymi masą gąbczastą oraz nową lufą typu monoblok. Wyprodukowana ona została w 1940 r. jako jedna z 900, które wówczas powstały, a do muzeum trafiła na początku lat dziewięćdziesiątych z Głogowa, gdzie – wraz z drugą armatą tego wzoru – stała przy pomniku ku czci Armii Czerwonej.

Dane techniczne:

Kaliber 76 mm

Masa bojowa 920 kg

Ciężar pocisku 6,4 kg

Prędkość wylotowa pocisku 380 m/s

Donośność max. 4000 m

Szybkostrzelność 12 strz./min.

Obsługa 6 żołnierzy

Tekst i zdjęcia: T. Blachura , zdj. arch. A. Stelmach

    ***