Ręczny karabin maszynowy DP 28
(ZSRR, Fabryka Broni w Siestroriecku?, Kowrowie?, 1944 r.)
numer inwentarzowy LMW-KI-752
Na początku lat 20. XX w. Armia Czerwona używała dużej ilości broni strzeleckiej obcego pochodzenia m.in. brytyjskie lekkie karabiny maszynowe Lewis. W 1923 r. w Fabryce Broni w Kowrowie pracę nad skonstruowaniem własnego ręcznego karabinu maszynowego rozpoczął Wasilij Diegtiariow. Trwająca kilka lat praca dała efekt w postaci jednego z najbardziej rozpoznawalnych wzorów broni na świecie z charakterystycznym, dużym magazynkiem talerzowym. Karabin przyjęto na uzbrojenie Armii Czerwonej w 1928 r. choć de facto stało się to już rok wcześniej. Wyprodukowany w ilości kilkuset tysięcy sztuk (wszystkich odmian) stał się on podstawowym radzieckim erkaemem w czasie walk na froncie wschodnim w latach 1941-1945.
Elementy składowe DP 28 (S. Torecki, Broń i amunicja strzelecka LWP, Warszawa 1985)
DP 28 to broń zespołowa używana w natarciu i obronie i przeznaczona do zwalczania siły żywej i środków ogniowych przeciwnika na dystansie do 1500 m. Automatyka erkaemu wykorzystuje energię części gazów prochowych odprowadzanych przez boczny otwór w lufie. Główne elementy broni to żebrowana lufa z nakręconym, stożkowym tłumikiem płomieni, komora zamkowa z celownikiem krzywkowym, perforowana osłona lufy z muszką na podstawie. Zamykający komorę zamkową tylec posiada mechanizm spustowy z kabłąkiem, za którym znajduje się samonastawny bezpiecznik. Kolba stała, drewniana z szyjką i gniazdem na środki konserwujące. Dwójnóg metalowy z obejmą składany do tyłu i spinany. Erkaem zasilany jest z magazynka talerzowego, w którym klasyczna amunicja karabinowa Mosina ułożona jest promieniowo, jednowarstwowo. Strzelano amunicją zwykłą, dalekonośną, przeciwpancerną, przeciwpancerno-zapalającą, wskaźnikową i korekty ognia. Prowadzono ogień ciągły – zasadniczo krótkimi seriami po 3-6 strzałów.
Erkaem Diektiariowa był łatwy i tani w produkcji, a przez żołnierzy oceniany raczej pozytywnie. Miał jednak swoje mankamenty. Przede wszystkim magazynki talerzowe były zbyt duże i zbyt ciężkie (załadowane ważyły około 3 kg) oraz niewygodne w transporcie. Kłopotliwe było też ich ładowanie. Komora zamkowa i komora gazowa (odkryte od dołu) narażone na zanieczyszczenia skutkujące zacięciem broni. Niewłaściwie ulokowana sprężyna powrotna miała małą żywotność, a dwójnóg niepewne mocowanie. Akurat te wady udało się usunąć jeszcze w czasie wojny po wprowadzeniu zmodernizowanej wersji erkaemu DP.
Popularna „dykta” od 1943 r. znalazła się również na stanie Wojska Polskiego formowanego w Związku Radzieckim. Była ona tu – podobnie jak w Armii Czerwonej – podstawową bronią maszynową drużyny piechoty. Wykorzystywana była efektywnie we wszystkich bojach od Lenino do Berlina. W 1949 r. Wojsko Polskie dysponowało ponad 8 tys. sztuk erkaemów DP 28. Rozbudowa wojsk lądowych na początku lat 50. XX w. i zużycie wyprodukowanych jeszcze w czasie wojny egzemplarzy DP 28 wymusiły podjęcie decyzji o uruchomieniu ich produkcji seryjnej w kraju. Ruszyła ona w 1953 r. w Zakładach Metalowych im. K. Świerczewskiego w Radomiu i trwała do 1955 r. zamykając się liczbą 10,6 tys. sztuk erkaemów DP i DPM. Swoją służbę w Wojsku Polskim zakończyły one w latach 80. XX w.
Ręczny karabin maszynowy DP 28 o numerze broni LA-708 trafił do muzeum latem 1986 r. z JW 1951 Krzystkowice jako element większego zespołu poradzieckiej broni palnej przekazanej wówczas nieodpłatnie do drzonowskiej kolekcji. Jest jednym z trzech egzemplarzy broni tego wzoru w naszych zbiorach.
Dane techniczne:
Kaliber 7,62 mm
Nabój 7,62 mm x 54R
Prędkość początkowa pocisku 840 m/s
Długość broni 1266 mm
Długość lufy 605 mm
Szybkostrzelność teoretyczna do 600 strz./min
Zasięg skuteczny ognia 800 m
Masa broni bez amunicji 8,4 kg
Magazynek na 47 nabojów
Tekst i zdjęcia: Tadeusz Blachura
***